KATERN FORUM STANDAARDISATIE geregeld dat iemand met een KPN-abonnement een Vodafone-abonnee kan bellen. Dat heet interoperabiliteit, maar zoiets kent de cloudmarkt niet. Ook kun je met behoud van je nummer overstappen naar een andere aanbieder, maar ook portabiliteit is de cloudmarkt vreemd.” Wat meespeelt is dat de grote cloudaanbieders zeer sterk verticaal zijn geïntegreerd en actief zijn op de IaaS-, PaaS- en SaaS-laag (‘Infrastructure, Platform- en Software-asa-Service’). Ze kunnen een aantrekkelijke alles-in-eenoplossing bieden. Het onderzoek brengt volgens Zegveld de effecten van de verticale productintegratie goed in beeld. “Aanbieders van clouddiensten houden zich niet aan de architectuurlagen zoals de overheid die kent. Als je gebruikmaakt van een cloudomgeving, kun je automatisch afnemer worden van een heleboel andere zaken. Dan heb je er opeens een nieuwe feature bij, waar je niet om gevraagd hebt. Voor overheden betekent dit opletten geblazen. Hun inkoopadministratie en configuratiebeheer moeten op orde zijn.” AI Om hun klanten nog afhankelijker te maken van hun diensten zetten de cloudproviders onder aanvoering van Microsoft en Google hun AI-tools in. De verweving van clouddiensten met generatieve AI (GenAI) maakt het nog moeilijker om in de cloud dataportabiliteit en interoperabiliteit te realiseren, signaleert Forum Standaardisatie. GenAI is aantrekkelijk voor gebruikers, want het stelt hen in staat om krachtige data-analyses uit te voeren en intelligentie toe te voegen aan hun applicaties zonder grote voorafgaande investeringen. “Er zijn uiteenlopende cloudniveaus," zegt Bekkers, “van applicaties en communicatie tot virtual machines en platforms. Op al deze niveaus doet AI haar intrede, niet alleen in producten als Office 365. Dit is een ingrijpende ontwikkeling die klanten vast kan ketenen.” Interoperabiliteit Larissa Zegveld: “Aanbieders van clouddiensten houden zich niet aan de architectuurlagen zoals de overheid die kent” Bij de huidige cloudaanbieders zitten ICT-bedrijven die al voor zo’n negentig procent gebruikmaken van open standaarden, zoals de standaarden voor internet (IP), mobiele telefonie (5G) en video-vergaderen (codecs). Bekkers: “Het is dus niets nieuws voor ze. Wat overheden willen is dat, als ze in verschillende clouds zitten, ze op dezelfde wijze kunnen communiceren en data uit kunnen wisselen, denk aan gemeenten die verschillende cloudaanbieders hebben. Open standaarden kunnen daarvoor zorgen. De prikkel om dat mogelijk te maken, ligt bij de overheid in samenwerking met de markt. Ik verwacht dat ook de grote cloudleveranciers hierin gaan investeren en standaarden zullen adopteren. Ze moeten wel meebewegen, want hun afzetmarkt vraagt erom. Hun klanten willen interoperabel zijn, dus het is in hun eigen belang.” Cloudaanbieders zien echter niet graag dat hun klanten kunnen overstappen. “De wil om hier vrijwillig aan mee te werken, is dus minimaal. Daarom is het aan de overheid om zoiets af te dwingen.” Zegveld bespeurt een duidelijke ontwikkeling bij de overheid, ook op de departementen, om rond standaardisatie op een meer verplichtend karakter over te gaan, neem de wettelijke verplichting 84 iBestuur 52, oktober 2024
85 Online Touch Katern Forum Standaardisatie Home